Immaterieel erfgoed
Wat is immaterieel erfgoed?
Immaterieel erfgoed omvat de gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties (definitie www.immaterieelerfgoed.be). Naarmate tijden veranderen, verandert immaterieel erfgoed mee.
Het zit in hoe we spelen en verhalen vertellen, in eetcultuur of dans en muziek, circus, carnaval, feesten en rituelen, in kweek- en landbouwtechnieken en in de vaardigheden van de vaklui die (weten hoe ze) dingen maken. Immaterieel erfgoed is van iedereen en van alle tijden. Het zit ook overal. Ingebed in de levendige (super-) diversiteit aan mensen, culturele tradities en praktijken die onze samenleving rijk is. Van oud en jong, van hier en ginder, van de stad en de randstad en in alle mogelijke mengvormen die erbij zijn gaan horen.
Ontdek alvast in onderstaande gemeenten dit rijke heksenerfgoed in zijn meest diverse vormen!
Bever
De reuzin Tinneke Delval is door Vlaanderen erkend als immaterieel cultureel erfgoed evenals door 'Reuzen in Vlaanderen vzw. De gemeente Bever is ook uitgeroepen als reuzenvriendelijke gemeente.
Tinneke Delval is een reuzenheks, geïnspireerd op de historisch veroordeelde heks. De reuzin zag in 2012 het levenslicht op initiatief van de Beverse folkloristische heksenvereniging De Makrallen.
Diksmuide
Jarenlang vond op Halloween Behekst Diksmuide plaats, een wandeling in het stadspark met licht- en klankeffecten en theater.
Tijdens de Nacht van de Duisternis organiseerde de Stad Diksmuide in 2023 voor de derde keer Wondernacht. Dit jaarlijks evenement dompelt de bezoeker tijdens een sfeervolle avondwandeling onder in een fantasiewereld van sprookjes, sterrenstof, magie, theater en muziek. De vier natuurelementen (water, lucht, aarde en vuur) langs het uitgebreide parcours vormen het uitgangspunt. De bezoeker wordt verleid door magische lichtpunten onderweg of mag zelf een zaklamp of lampion meebrengen.
Laarne
Laarne is zich zeer bewust van haar heksenidentiteit en stimuleert op verschillende manieren dat het verhaal van de heksen deel uitmaakt van het (lokale) collectieve geheugen.
In 2000 maakte Rudi De Buck heksenreuzin Marie Spreudel. De reuzin ontving tijdens Open Monumentendag op 10 september 2023 in Laarne een eremedaille Immaterieel Cultureel Erfgoed Vlaanderen op de erekoer van het Kasteel van Laarne.
De Heksengilde, die in 2004 is opgericht, fungeert als ambassadeur voor de gemeente.
In 2007 kwamen de Laarnse heksen tot leven tijdens het massaspektakel HEKSenVUUR.
In 2017 was de tweejaarlijkse openluchtfototentoonstelling aan moderne hekserij gewijd.
Nieuwpoort
Om de 3 jaar wordt het leven van heks Jeanne de Deyster (Jeanne Panne) herdacht tijdens een historische evocatie. Bekijk zeker het filmpje met sfeerbeelden van de editie in 2018. Het meest recente heksenspektakel, In de ban van Jeanne Panne met Maaike Cafmeyer in de hoofdrol, vond plaats in de zomer van 2023.
Vielsalm
Het folkloregezelschap van de Macralles du Val de Salm bestaat sinds 1955.De geschiedenis van de Macralles is afgeleid van een plaatselijke legende van Gustine Maka.
De Macralles komen elk jaar op 20 juli bijeen in het gehucht Tienne-Messe om er hun heksensabbat te vieren. Het is een klank- en lichtspektakel waarbij bizarre belevenissen van sommige mensen uit de Salmstreek in het voorbije jaar worden uitgelicht in het Waalse dialect. De Macrallensabbat in Vielsalm is een van de meest authentieke evenementen van de Ardense folklore. Het werd erkend als levend erfgoed van Wallonië.
‘s Anderendaags (21 juli) volgt een optocht door de straten, naar aanleiding van het Feest van de Myrtilles (bosbessen).
Zonnebeke
De folkloristische heksenstoet van Beselare (deelgemeente van Zonnebeke) is opgenomen in de Inventaris Vlaanderen Immaterieel Cultureel Erfgoed. Meer dan 1000 figuranten brengen de sprookjesheksen en tovenaressen uit plaatselijke legendes tot leven.
In 1959 trokken de inwoners van de toenmalige Zonnebekestraat in stoet naar het gemeentehuis van Beselare voor de doop van de meesteresse van alle toveressen, Sefa Bubbels. Die stratenkermis groeide uit tot de tweejaarlijkse heksenstoet. Na 62 jaar blijft deze folkloristische stoet één van de levendigste en aantrekkelijkste van het land! Sfeerbeelden van de heksenstoet in 2023 kan je bekijken via dit filmpje.
